ปัจจุบันมะเร็งปากมดลูกพบมากเป็นอันดับที่ 3 รองจากมะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ และเป็นมะเร็งที่มีอัตราการตายเป็นอันดับ 2 ของผู้หญิงทั่วโลก
สาเหตุของมะเร็งปากมดลูกเกือบ 100% เกิดจากเชื้อไวรัส HPV ที่มีชื่อเต็มคือ Human papilloma virus โดยเชื้อ HPV จะเข้าไปเปลี่ยนเซลล์ปากมดลูกให้มีความผิดปกติและกลายเป็นเซลล์มะเร็งในที่สุด
Q : วัคซีน HPV ฉีดช่วงวัยไหนเหมาะสมที่สุด?
A : จะให้ผลดีที่สุดเมื่อฉีดในคนที่ยังไม่เคยมีเพศสัมพันธ์
ฉีดได้ทั้งในเพศหญิงและเพศชาย โดยเพศหญิงสามารถฉีดได้ตั้งแต่อายุ 9-45 ปี และเพศชายตั้งแต่อายุ 9-26 ปี
Q : ก่อนฉีดวัคซีน HPV ผู้หญิงจำเป็นต้องตรวจภายในเพื่อคัดกรองก่อนหรือไม่
A : สามารถฉีดได้ โดยไม่จำเป็นต้องตรวจภายใน หรือ ตรวจหาเชื้อ HPV DNA testing หรือ ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกก่อน เนื่องจากเชื้อ HPV* ที่ตรวจพบอาจไม่ได้เป็นการติดเชื้อแบบฝังแน่นจนก่อให้เกิดโรคกับสตรีนั้น นอกจากนั้น ในกรณีที่พบเซลล์ผิดปกติก็อาจไม่ได้เกิดจากเชื้อ HPV สายพันธุ์ที่บรรจุในวัคซีน โดยหลังจากฉีดวัคซีน HPV ครบแล้ว ยังคงต้องตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกตามเกณฑ์สม่ำเสมอ เนื่องจากยังมีเชื้อบางชนิดที่ไม่ได้บรรจุอยุ่ในวัคซีน เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการป้องกันมะเร็งปากมดลูก
*คำแนะนำการฉีดวัคซีนป้องกันการติดเชื้อเอชพีวีของราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทยและสมาคมมะเร็งนรี-เวชไทย
Q : วัคซีน HPV มีกี่แบบ และแบบ 4 สายพันธุ์และแบบ 9 สายพันธุ์แบบไหนดีกว่ากัน
A : ต้องเข้าใจอย่างนี้ก่อนครับว่า เชื้อไวรัส HPV มีหลายสายพันธุ์ โดยเรามักจะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือกลุ่มที่สามารถทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกได้ โดยจะเป็นเชื้อในสายพันธุ์ 16, 18 เป็นหลัก (โดยพบประมาณ 70% ของสาเหตุที่ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกทั้งหมด) และกลุ่มที่ไม่ทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูก (แต่ทำให้เกิดหูดหงอนไก่ได้) คือสายพันธุ์ 6 และ 11
ส่วนวัคซีนที่มีใช้ในท้องตลาดปัจจุบัน มี 3 ชนิดคือ
- วัคซีนแบบ 2 สายพันธุ์ (ป้องกันสายพันธุ์ 16,18 ได้) ปัจจุบันวัคซีนชนิดนี้ ไม่มีที่โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน
- วัคซีน 4 สายพันธุ์ ชื่อการค้าคือ Gardasil® ป้องกันสายพันธุ์ 16,18 และ 6,11 ได้
- วัคซีน 9 สายพันธุ์ ชื่อการค้าคือ Gardasil9® ป้องกันสายพันธุ์ 16,18 และ 6,11 ได้เหมือนแบบ 4 สายพันธุ์ แต่มีการเพิ่มการป้องกันอีก 5 สายพันธุ์คือ 31, 33, 45, 52, 58
ถ้าเราต้องการป้องกันมะเร็งปากมดลูก วัคซีนแบบ 4 สายพันธุ์ก็สามารถป้องกันสายพันธุ์หลักๆ ที่เป็นตัวพ่อสำคัญทำให้เกิดมะเร็งได้ประมาณ 70 %แล้ว ส่วนการฉีดแบบ 9 สายพันธุ์ก็จะได้การป้องกันสายพันธุ์ที่มากขึ้นอีก 5 ชนิด แต่เป็นสายพันธุ์ที่สำคัญน้อย รองลงมา สายพันธุ์พวกนี้พบว่าทำให้เกิดมะเร็งปากมดลูกได้น้อยกว่า นั่นคือไม่ได้แปลว่า 9 สายพันธุ์จะดีกว่า 4 สายพันธุ์ 2 เท่า (เพราะ 9 มากกว่าเลข 4 ถึง 2 เท่ากว่า) แต่ความจริงคือแบบ 9 สายพันธุ์ ย่อมดีกว่า 4 สายพันธุ์แน่นอนในแง่การป้องกันมะเร็งปากมดลูก คือดีขึ้นจาก 70 % ขึ้นเป็นประมาณ 90%
Q : ฉีด HPV vaccine แล้วป้องกันได้นานแค่ไหน?
A : หลังฉีด HPV vaccine แล้วสามารถป้องกันโรคได้นานกว่า 10 ปี และจากข้อมูลพบว่าหลังจาก 10 ปี วัคซีนยังคงมีประสิทธิภาพในการป้องกันมะเร็งปากมดลูกได้ถึง 90% จึงยังไม่มีคำแนะนำให้ฉีดกระตุ้นซ้ำ
Q : วัคซีน HPV นี้ปลอดภัยไหม มีอันตรายหรือมีผลข้างเคียงอะไรบ้าง
A : วัคซีน HPV เป็นวัคซีนชนิดเชื้อตาย และถือว่าเป็นวัคซีนที่มีความปลอดภัยสูงมาก ใช้กันทั่วโลก และองค์การอนามัยโลกเองก็แนะนำให้ใช้วัคซีนนี้ ผลข้างเคียงที่อาจพบได้ก็เหมือนวัคซีนทั่วๆไปครับ ซึ่งส่วนใหญ่อาการจะไม่มากและหายได้เอง เช่น บางคนอาจจะมีไข้ เจ็บปวดบริเวณที่ฉีด หรือมีอาการปวดเมื่อยตามตัว ฯลฯ ผลข้างเคียงหรือการแพ้วัคซีนที่รุนแรงพบได้น้อยมาก วัคซีนนี้ไม่ควรฉีดในผู้ที่แพ้ส่วนประกอบของวัคซีน หรือฉีดในสตรีมีครรภ์
วัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก HPV 9 สายพันธุ์ (สำหรับผู้ใหญ่) 3 เข็ม
https://thonburirajyindee.com/checkup/detail/?package=226
